Wszystko, z czego korzystamy za pośrednictwem ekranów, zwłaszcza zaś platformy społecznościowe, serwisy informacyjne oraz gry cyfrowe, tworzone są tak, aby bardzo silnie pobudzać układ nagrody. W tym celu stosuje się tzw. dark patterns, czyli – jak powiedzielibyśmy kolokwialnie – triki, które sprawiają, że w czasie używania ekranów przeżywamy istny festiwal dopaminy: nagroda goni nagrodę, a nam coraz trudniej się powstrzymać przed ich słodkimi obietnicami szybkiej przyjemności. Powiadomienia, krótkie filmiki, które zaciekawiają i natychmiast dają zaspokojenie ciekawości, kuszące tytuły, po których kliknięciu okazuje się, że znowu zostaliśmy nabici w butelkę – ludzki mózg wprost uwielbia taką zabawę. Zwłaszcza gdy jest w okresie rozwoju, w który wpisana jest właśnie zabawa. Wykorzystaliśmy słaby punkt ludzkiej psychiki – mówi Sean Parker, były członek rady nadzorczej Facebooka – Dajemy ci działeczkę dopaminy. Podążanie dopaminowym tropem przesuwa nas jednak w niebezpieczne rewiry…
MAGDALENA BIGAJ
Twórczyni i prezeska Fundacji Instytut Cyfrowego Obywatelstwa. Autorka książki „Wychowanie przy
ekranie”. Pomysłodawczyni i współautorka pierwszego Ogólnopolskiego Badania Higieny Cyfrowej (2022). Medioznawczyni, publicystka i działaczka społeczna. Mama trójki dzieci.
